
Πολλοί από εμάς έχουμε βρεθεί κάποια στιγμή στη ζωή μας να απομακρυνόμαστε από ανθρώπους χωρίς ξεκάθαρη εξήγηση. Μπορεί να αποσύρουμε σταδιακά την ενέργειά μας από φιλίες, σχέσεις ή συνεργασίες, αφήνοντας πίσω μας απορίες και σιωπές. Η συμπεριφορά αυτή, αν και συχνά παρεξηγημένη ως αδιαφορία ή εγωισμός, μπορεί να είναι η έκφραση μιας βαθύτερης ψυχικής διεργασίας. Τι είναι αυτό που μας ωθεί να αποτραβηχτούμε; Ποια είναι τα εσωτερικά μας όρια που ενεργοποιούνται; Και πότε αυτή η ανάγκη για απόσταση είναι πράξη αυτοπροστασίας και όχι απόρριψης;
Η ψυχολογική ανάγκη για εσωτερικό χώρο
Η απομάκρυνση δεν είναι πάντοτε αποτέλεσμα θυμού ή απόρριψης. Συχνά, είναι ο τρόπος με τον οποίο το νευρικό μας σύστημα μάς καλεί να επανασυνδεθούμε με τον εαυτό μας. Όταν βρισκόμαστε σε υπερδιέγερση, όταν βιώνουμε συναισθηματικό κορεσμό ή όταν το περιβάλλον γύρω μας εκπέμπει πίεση, ακόμα και οι πιο αγαπητοί άνθρωποι μπορεί να μοιάζουν απειλητικοί για την εσωτερική μας ισορροπία. Σε τέτοιες στιγμές, η απομάκρυνση λειτουργεί σαν ένα ασυνείδητο φίλτρο: «Θέλω να νιώσω ασφαλής χωρίς εξωτερικά ερεθίσματα. Θέλω να ακούσω εμένα.»
Αυτή η ανάγκη είναι ιδιαιτέρως έντονη σε ανθρώπους με υψηλή ενσυναίσθηση, υπεραναλυτική σκέψη ή ευαισθησία στα συναισθηματικά φορτία των άλλων. Δεν είναι σπάνιο για τέτοια άτομα να χρειάζονται τακτική αποφόρτιση από τις αλληλεπιδράσεις, όσο οικείες ή αγαπημένες κι αν είναι.
Ο φόβος της σύγκρουσης και η αποφυγή
Η απομάκρυνση μπορεί να είναι επίσης ο τρόπος με τον οποίο αποφεύγουμε μια σύγκρουση που δεν νιώθουμε έτοιμοι να διαχειριστούμε. Αντί να εκφράσουμε ανοιχτά μια δυσαρέσκεια, μια ματαίωση ή έναν θυμό, προτιμούμε να σιωπήσουμε, να κλείσουμε την πόρτα και να αποχωρήσουμε. Όμως, αυτή η επιλογή, όσο προστατευτική κι αν φαίνεται αρχικά, μπορεί να δημιουργήσει βαθύτερα ρήγματα. Η σιωπή, αντί να λειτουργεί σαν γέφυρα για σύνδεση, γίνεται τοίχος που δυσκολεύει την κατανόηση και τη συμφιλίωση.
Πολλές φορές αποσύρεται κανείς γιατί φοβάται ότι η έκφραση της αλήθειας του θα πληγώσει τον άλλον, ή γιατί πιστεύει πως δεν έχει το δικαίωμα να θέσει όρια. Η απομάκρυνση έρχεται τότε ως μια παθητική μορφή αυτοπροστασίας — αλλά και ως ένα σήμα προς τον εαυτό: «Δεν αισθάνομαι ασφαλής να είμαι αληθινός.»
Το τραύμα της οικειότητας
Σε κάποιες περιπτώσεις, η απομάκρυνση είναι αποτέλεσμα τραυματικών εμπειριών που σχετίζονται με την εγγύτητα. Όταν στο παρελθόν η οικειότητα συνδέθηκε με προδοσία, απόρριψη ή ψυχικό πόνο, ο ψυχισμός ενεργοποιεί έναν μηχανισμό άμυνας απέναντι σε οτιδήποτε μοιάζει να «πλησιάζει πολύ». Ακόμα κι αν η νέα σχέση είναι ασφαλής και υγιής, ο παλιός φόβος εγείρεται, και ο άνθρωπος απομακρύνεται προτού «ξαναπονέσει».
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η απομάκρυνση δεν είναι έλλειψη ενδιαφέροντος, αλλά τρόπος επιβίωσης. Ο οργανισμός λέει: «Δεν αντέχω άλλη απώλεια. Καλύτερα να φύγω εγώ πρώτος.»
Το άγχος της προσδοκίας
Μια άλλη αιτία που οδηγεί κάποιον να απομακρυνθεί είναι η πίεση των προσδοκιών. Όταν νιώθουμε πως οι άλλοι περιμένουν από εμάς περισσότερα απ’ όσα μπορούμε (ή θέλουμε) να προσφέρουμε, δημιουργείται ένα ψυχικό βάρος. Η προσδοκία μπορεί να αφορά συναισθηματική διαθεσιμότητα, συμβουλευτικό ρόλο, συνεχή παρουσία ή ψυχική υποστήριξη.\
Κάποιοι άνθρωποι, ιδίως αυτοί που έχουν μάθει να λειτουργούν ως «φροντιστές», συσσωρεύουν αυτή την πίεση για καιρό. Κάποια στιγμή, όμως, νιώθουν εγκλωβισμένοι σε έναν ρόλο που δεν ανταποκρίνεται πια στην αλήθεια τους. Η μόνη διέξοδος που νιώθουν διαθέσιμη είναι η απόσυρση, η σιωπηλή έξοδος.
Η ωρίμανση της ταυτότητας
Καθώς μεγαλώνουμε ψυχικά και εξελισσόμαστε, είναι φυσικό κάποιες σχέσεις να φθίνουν. Δεν είναι απαραίτητα τοξικές, ούτε μας πλήγωσαν. Απλώς δεν αντηχούν πια στη νέα μας συχνότητα. Η απομάκρυνση σε αυτές τις περιπτώσεις έρχεται ήπια, σαν ένα φυσικό ξεθώριασμα. Δεν έχει μέσα της θυμό, μόνο σιωπηλή αποδοχή. Είναι η ζωή που συνεχίζεται.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η ενοχή δεν είναι χρήσιμη. Η απόσταση δεν σημαίνει έλλειψη αγάπης, αλλά αναγνώριση ότι οι κύκλοι αλλάζουν και οι ψυχές μετακινούνται. Μπορούμε να αγαπάμε χωρίς να παραμένουμε. Μπορούμε να τιμούμε το παρελθόν χωρίς να το κουβαλάμε παντού.
Όταν η απομάκρυνση είναι θεραπευτική
Η απομάκρυνση μπορεί να είναι απαραίτητη για την ψυχική μας επιβίωση. Όταν μια σχέση είναι συναισθηματικά καταπιεστική, απορροφά ενέργεια ή ανακυκλώνει τοξικά μοτίβα, η απόσταση είναι πράξη φροντίδας. Το να λέμε «ως εδώ» δεν είναι σκληρότητα — είναι αυτοσεβασμός.
Μέσα από την απομάκρυνση μπορεί να ξαναβρούμε τον εαυτό μας, να ακούσουμε τη δική μας φωνή, να οριοθετήσουμε τις ανάγκες μας. Δεν χρειαζόμαστε πάντα δραματικές εξηγήσεις. Κάποιες φορές, η εσωτερική σιγή μιλά πιο καθαρά από τα λόγια.
Η ανάγκη για αυτοσυγχώρεση
Όταν απομακρυνόμαστε από ανθρώπους, μπορεί να νιώσουμε ενοχή. Μπορεί να αμφισβητήσουμε τον εαυτό μας, να αναρωτηθούμε αν φερθήκαμε άδικα. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι σχέσεις είναι ζωντανοί οργανισμοί και δεν μπορούν να διατηρούνται μόνο από ανάγκη ή αδράνεια. Χρειάζονται αμοιβαιότητα, ροή, σεβασμό των ορίων.
Το να φροντίσουμε τον εαυτό μας δεν είναι προδοσία προς τους άλλους. Είναι η βάση για να μπορούμε να σχετιστούμε υγιώς. Η αυτοσυγχώρεση είναι απαραίτητη, για να μη μετατραπεί η ενοχή σε ψυχικό βάρος που σαμποτάρει την εξέλιξή μας.
Μπορεί η απομάκρυνση να γεφυρωθεί;
Κάποιες φορές, ναι. Αν η απομάκρυνση δεν έχει γίνει με σκληρότητα και αν και οι δύο πλευρές επιθυμούν τη σύνδεση, μπορεί να υπάρξει επαναπροσέγγιση. Αρκεί να υπάρξει χώρος για αυθεντικό διάλογο, χωρίς κατηγορίες και με επίγνωση των βαθύτερων αιτιών. Άλλες φορές, όμως, η απομάκρυνση είναι οριστική. Και αυτό είναι εντάξει. Δεν χρειάζεται να επανασυνδεόμαστε με όλους, αλλά να συμφιλιωνόμαστε μέσα μας με ό,τι υπήρξε.
Συμπέρασμα
Το να απομακρυνόμαστε από ανθρώπους δεν είναι ένδειξη εγωισμού. Είναι, συχνά, μια πράξη βαθιάς ακρόασης προς τον εαυτό μας. Αν μάθουμε να διακρίνουμε πότε η απομάκρυνση είναι ανάγκη και όχι απόδραση, τότε θα μπορούμε να την τιμούμε, χωρίς να την κρίνουμε. Δεν είναι όλοι οι κύκλοι σχέσεων φτιαγμένοι να διαρκούν για πάντα. Όμως όλοι μας διδάσκουν κάτι. Και η απομάκρυνση είναι, ενίοτε, το μάθημα που δεν ειπώθηκε ποτέ με λόγια, αλλά χάραξε βαθιά τη διαδρομή της ψυχικής μας ωρίμανσης.
Βιβλιογραφία
- Levine, P. A. (2010). In an Unspoken Voice: How the Body Releases Trauma and Restores Goodness. North Atlantic Books.
- Neff, K. (2011). Self-Compassion: The Proven Power of Being Kind to Yourself. William Morrow.
- Van der Kolk, B. (2014). The Body Keeps the Score: Brain, Mind, and Body in the Healing of Trauma. Viking.
- Brown, B. (2012). Daring Greatly: How the Courage to Be Vulnerable Transforms the Way We Live, Love, Parent, and Lead. Gotham Books.
- Mate, G. (2003). When the Body Says No: Exploring the Stress-Disease Connection. Knopf Canada.
Διαβάστε επίσης...

Είναι η μάσκαρα κακή για τις βλεφαρίδες σας; Εδώ είναι τι πρέπει να γνωρίζετε
Ένα πράγμα που ολοκληρώνει πάντα τέλεια το μακιγιάζ σας είναι να φτιάξετε τις βλεφαρίδες σας
Περισσότερα
Προστάτης: Οι νέες εξετάσεις που σώζουν ζωές
Προστάτης: Οι νέες εξετάσεις που σώζουν ζωές
Περισσότερα