Οι δίαιτες αποτοξίνωσης λειτουργούν πραγματικά;

Το σώμα σας είναι ικανό να αποτοξινωθεί χωρίς δίαιτες αποτοξίνωσης. Ωστόσο, άλλες πτυχές των αποτοξίνωσης, συμπεριλαμβανομένης της κατανάλωσης θρεπτικών ολόκληρων τροφών, μπορεί να έχουν οφέλη. Οι δίαιτες αποτοξίνωσης (αποτοξίνωση) είναι πιο δημοφιλείς από ποτέ.

Αυτές οι δίαιτες ισχυρίζονται ότι καθαρίζουν το αίμα σας και αποβάλλουν τις επιβλαβείς τοξίνες από το σώμα σας. Ωστόσο, δεν είναι απολύτως σαφές πώς το κάνουν αυτό, ποιες συγκεκριμένες ενώσεις υποτίθεται ότι πρέπει να εξαλείψουν και αν λειτουργούν. Διαβάστε παρακάτω για μια λεπτομερή ανασκόπηση των δίαιτων αποτοξίνωσης, συμπεριλαμβανομένων των πλεονεκτημάτων και των παρενεργειών τους.

Τι είναι η αποτοξίνωση;

Οι δίαιτες αποτοξίνωσης είναι γενικά βραχυπρόθεσμες διατροφικές παρεμβάσεις που έχουν σχεδιαστεί για την αποβολή των τοξινών από το σώμα σας.

Μια τυπική δίαιτα αποτοξίνωσης περιλαμβάνει μια περίοδο νηστείας, ακολουθούμενη από μια αυστηρή δίαιτα με φρούτα, λαχανικά, χυμούς φρούτων και νερό. Μερικές φορές μια αποτοξίνωση περιλαμβάνει επίσης βότανα, τσάγια, συμπληρώματα και καθαρισμούς του παχέος εντέρου ή κλύσματα.

Αυτό θεωρείται ότι:

• ξεκουράζει τα όργανά σας με νηστεία
• διεγείρει το συκώτι σας να απαλλαγεί από τις τοξίνες
• προωθεί την αποβολή των τοξινών μέσω των περιττωμάτων, των ούρων και του ιδρώ
• βελτιώνει την κυκλοφορία
• παρέχει στον οργανισμό σας υγιεινά θρεπτικά συστατικά

Οι θεραπείες αποτοξίνωσης συνιστώνται συνήθως λόγω πιθανής έκθεσης σε τοξικές χημικές ουσίες στο περιβάλλον ή στη διατροφή σας. Αυτά περιλαμβάνουν ρύπους, συνθετικές χημικές ουσίες, βαρέα μέταλλα και άλλες επιβλαβείς ενώσεις.

Αυτές οι δίαιτες ισχυρίζονται επίσης ότι βοηθούν στη βελτίωση του ανοσοποιητικού συστήματος, της πέψης, των επιπέδων ενέργειας και βοηθούν στην απώλεια βάρους. Ωστόσο, η ανθρώπινη έρευνα για τις δίαιτες αποτοξίνωσης δεν έχει μελετηθεί αρκετά και οι ελάχιστες μελέτες που υπάρχουν είναι σημαντικά μικρές.

Οι πιο συνηθισμένοι τρόποι αποτοξίνωσης

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να κάνετε μια δίαιτα αποτοξίνωσης - από ολικές νηστείες πείνας έως απλούστερες τροποποιήσεις των τροφίμων.

Οι περισσότερες δίαιτες αποτοξίνωσης περιλαμβάνουν αξιόπιστη πηγή τουλάχιστον 1 από τα ακόλουθα:

• νηστεία
• πόση μόνο χυμών
• χρήση συμπληρωμάτων διατροφής
• χρήση κλυσμάτων ή καθαρτικών για τον καθαρισμό του παχέος εντέρου
• χρήση βοτάνων
• αποφυγή όλων των αλλεργιογόνων τροφίμων και στη συνέχεια αργή επαναφορά.
• χρήση σάουνας

Οι δίαιτες αποτοξίνωσης μπορεί να ποικίλλουν σε ένταση και διάρκεια.

Ποιες τοξίνες αποβάλλονται;

Οι δίαιτες αποτοξίνωσης σπάνια προσδιορίζουν τις συγκεκριμένες τοξίνες που στοχεύουν να αφαιρέσουν. Οι μηχανισμοί με τους οποίους λειτουργούν είναι επίσης ασαφείς. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν ελάχιστα έως καθόλου στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι δίαιτες αποτοξίνωσης απομακρύνουν τυχόν τοξίνες από το σώμα σας.

Επιπλέον, το σώμα σας είναι σε θέση να καθαριστεί μέσω του ήπατος, των κοπράνων, των ούρων και του ιδρώτα. Το συκώτι σας κάνει τις τοξικές ουσίες αβλαβείς και στη συνέχεια διασφαλίζει ότι απελευθερώνονται από το σώμα σας.

Παρόλα αυτά, υπάρχουν μερικές χημικές ουσίες που μπορεί να μην αφαιρούνται τόσο εύκολα από αυτές τις σωματικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων των επίμονων οργανικών ρύπων (POPs), των φθαλικών ενώσεων, της δισφαινόλης Α (BPA) και των βαρέων μετάλλων.

Αυτά τείνουν να συσσωρεύονται στον λιπώδη ιστό ή στο αίμα και μπορεί να χρειαστεί πολύς χρόνος —ακόμα και χρόνια— για να ξεπλυθεί το σώμα σας. Ωστόσο, αυτές οι ενώσεις γενικά αφαιρούνται ή περιορίζονται σε εμπορικά προϊόντα σήμερα. Συνολικά, υπάρχουν λίγα στοιχεία ότι οι δίαιτες αποτοξίνωσης βοηθούν στην εξάλειψη οποιασδήποτε από αυτές τις ενώσεις.

Πόσο αποτελεσματικές είναι αυτές οι δίαιτες;

Μερικοί άνθρωποι αναφέρουν ότι αισθάνονται πιο συγκεντρωμένοι και ενεργητικοί κατά τη διάρκεια και μετά τις δίαιτες αποτοξίνωσης. Ωστόσο, αυτή η βελτιωμένη ευεξία μπορεί απλώς να οφείλεται στην εξάλειψη των επεξεργασμένων τροφίμων, του αλκοόλ και άλλων ανθυγιεινών ουσιών από τη διατροφή σας.

Μπορεί επίσης να λαμβάνετε βιταμίνες και μέταλλα που έλειπαν πριν. Τούτου λεχθέντος, πολλοί άνθρωποι αναφέρουν επίσης ότι αισθάνονται πολύ αδιαθεσία κατά την περίοδο αποτοξίνωσης.

Επιδράσεις στην απώλεια βάρους

Πολύ λίγες επιστημονικές μελέτες έχουν διερευνήσει πώς οι δίαιτες αποτοξίνωσης επηρεάζουν την απώλεια βάρους. Ενώ μερικοί άνθρωποι μπορεί να χάσουν πολύ βάρος γρήγορα, αυτό το αποτέλεσμα φαίνεται να οφείλεται στην απώλεια αποθεμάτων υγρών και υδατανθράκων και όχι λίπους. Αυτό το βάρος συνήθως ανακτάται γρήγορα μόλις σταματήσετε τον καθαρισμό.

Μια παλαιότερη μελέτη του 2015 εξέτασε Κορεάτικες γυναίκες που είχαν υπέρβαρες ενώ έκαναν δίαιτα αποτοξίνωσης με λεμόνι. Αυτή η δίαιτα σας περιορίζει σε ένα μείγμα βιολογικών σιροπιών σφενδάμου ή φοίνικα και χυμού λεμονιού για επτά ημέρες.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η δίαιτα μείωσε σημαντικά το σωματικό βάρος, το ΔΜΣ, το ποσοστό σωματικού λίπους, την αναλογία μέσης προς τους γοφούς, την περίμετρο της μέσης, τους δείκτες φλεγμονής, την αντίσταση στην ινσουλίνη και τα επίπεδα λεπτίνης στην κυκλοφορία.

Εάν μια δίαιτα αποτοξίνωσης περιλαμβάνει σοβαρό περιορισμό των θερμίδων, συνήθως θα προκαλέσει απώλεια βάρους και θα βελτιώσει τη μεταβολική υγεία. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι είναι απίθανο να σας βοηθήσει να διατηρήσετε το βάρος μακροπρόθεσμα.

Δίαιτες αποτοξίνωσης, βραχυπρόθεσμη νηστεία και άγχος

Αρκετές ποικιλίες δίαιτας αποτοξίνωσης μπορεί να έχουν αποτελέσματα παρόμοια με εκείνα της βραχυπρόθεσμης ή διαλείπουσας νηστείας. Η βραχυπρόθεσμη νηστεία μπορεί να βελτιώσει διάφορους δείκτες ασθενειών σε ορισμένα άτομα, συμπεριλαμβανομένης της βελτιωμένης ευαισθησίας στη λεπτίνη και στην ινσουλίνη. Ωστόσο, αυτές οι επιπτώσεις δεν ισχύουν για όλους. Η Έρευνα δείχνει ότι οι δίαιτες αποτοξίνωσης μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένο άγχος και υπερφαγία.

Πιθανά οφέλη

Οι πτυχές της δίαιτας αποτοξίνωσης μπορεί να έχουν οφέλη για την υγεία, όπως:

• αποφυγή διατροφικών πηγλων βαρέων μετάλλων και POPs
• αποφυγή επεξεργασμένων τροφίμων
• πόση περισσότερου νερού

Ωστόσο, αυτές οι πτυχές συνδέονται γενικά με τη βελτίωση της υγείας, ανεξάρτητα από το αν ακολουθείτε δίαιτα αποτοξίνωσης.

Ασφάλεια και παρενέργειες

Πριν κάνετε οποιοδήποτε είδος αποτοξίνωσης, είναι σημαντικό να λάβετε υπόψη τις πιθανές παρενέργειες.

Οι πιθανές παρενέργειες μιας δίαιτας αποτοξίνωσης περιλαμβάνουν:

Σοβαρός περιορισμός θερμίδων

Αρκετές δίαιτες αποτοξίνωσης συνιστούν νηστεία ή σοβαρό περιορισμό των θερμίδων. Η βραχυπρόθεσμη νηστεία και η περιορισμένη πρόσληψη θερμίδων μπορεί να οδηγήσουν σε κόπωση, ευερεθιστότητα και κακοσμία του στόματος.

Η μακροχρόνια νηστεία μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια ενέργειας, βιταμινών και μετάλλων, ανισορροπία ηλεκτρολυτών, ακόμη και θάνατο.

Οι μέθοδοι καθαρισμού του παχέος εντέρου, που μερικές φορές συνιστώνται κατά τη διάρκεια αποτοξίνωσης, μπορεί να προκαλέσουν αφυδάτωση, κράμπες, φούσκωμα, ναυτία και έμετο.

Υπερδοσολογία

Ορισμένες δίαιτες αποτοξίνωσης μπορεί να ενέχουν τον κίνδυνο υπερβολικής δόσης συμπληρωμάτων, καθαρτικών, διουρητικών, ακόμη και νερού. Υπάρχει έλλειψη ρύθμισης και παρακολούθησης στη βιομηχανία αποτοξίνωσης και πολλά τρόφιμα και συμπληρώματα αποτοξίνωσης μπορεί να μην έχουν καμία επιστημονική βάση.

Στη χειρότερη περίπτωση, οι ετικέτες συστατικών των προϊόντων αποτοξίνωσης μπορεί να είναι ανακριβείς Αξιόπιστη πηγή. Αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο υπερδοσολογίας, οδηγώντας δυνητικά σε σοβαρές, ακόμη και θανατηφόρες συνέπειες.

Πληθυσμοί σε κίνδυνο

Ορισμένοι άνθρωποι δεν πρέπει να ξεκινήσουν καμία αποτοξίνωση ή θεραπευτικά σχήματα περιορισμού θερμίδων χωρίς να συμβουλευτούν πρώτα έναν γιατρό. Αυτό περιλαμβάνει πληθυσμούς σε κίνδυνο, όπως:

• έφηβοι
• μεγαλύτεροι ενήλικες
• όσοι υποσιτίζονται
• όσες είναι έγκυες ή θηλάζουν ή θηλάζουν
• όσοι έχουν προβλήματα σακχάρου στο αίμα, όπως ο διαβήτης
• άτομα με διατροφική διαταραχή

Συμπέρασμα

Το σώμα σας εκτίθεται συχνά σε τοξικές ουσίες. Ωστόσο, τις περισσότερες φορές, μπορεί να τα αφαιρέσει χωρίς πρόσθετη βοήθεια.

Ενώ οι δίαιτες αποτοξίνωσης μπορεί να φαίνονται δελεαστικές, τα οφέλη τους πιθανότατα δεν έχουν να κάνουν με την απομάκρυνση των τοξινών, αλλά μάλλον με την εξάλειψη διαφόρων ανθυγιεινών τροφών. Μια πιο ευεργετική προσέγγιση μπορεί να περιλαμβάνει να τρώτε πιο υγιεινά και να βελτιώσετε τον τρόπο ζωής σας αντί να κάνετε έναν δυνητικά επικίνδυνο καθαρισμό.

Πηγές

• Albosta M, et al. (2021). Intermittent fasting: Is there a role in the treatment of diabetes? A review of the literature and guide for primary care physicians.  https://clindiabetesendo.biomedcentral.com/articles/10.1186/s40842-020-00116-1
• Detox diets. (n.d.).  https://www.bda.uk.com/resource/detox-diets.html
• “Detoxes” and “cleanses”: What you need to know. (n.d.).  https://www.nccih.nih.gov/health/detoxes-and-cleanses-what-you-need-to-know
• Jung S-J, et al. (2020). Effect of toxic trace element detoxification, body fat reduction following four-week intake of the Wellnessup diet: A three-arm, randomized clinical trial. 
  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7310262/
• Kim MJ, et al. (2015). Lemon detox diet reduced body fat, insulin resistance, and serum hs-CRP level without hematological changes in overweight Korean women. 
  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25912765/
• Klein AV, et al. (2015). Detox diets for toxin elimination and weight management: A critical review of the evidence.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25522674/
• Rosenberg K. (2023). Dietary supplement labels may be inaccurate and misleading.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36384797/
• Visioli F, et al. (2022). Traditional and medical applications of fasting.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8838777/
• What's the deal with detox diets? (2022). https://www.eatright.org/health/wellness/diet-trends/whats-the-deal-with-detox-diets