
Η αυξανόμενη έρευνα δείχνει τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων, των προϊόντων παρασκευής που είναι γεμάτα με επιβλαβή πρόσθετα.
Ωστόσο, τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 73% της προσφοράς τροφίμων στις περισσότερες χώρες πλέον και το ψωμί συχνά εμπίπτει στην κατηγορία.
Οι ειδικοί πρόσφεραν συμβουλές για να βρείτε το λιγότερο επεξεργασμένο ψωμί, όπως να προσέχετε στο σιτάρι ολικής αλέσεως και να ψάχνετε για ξένα συστατικά. Επιπλέον, οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι πρέπει να αποφεύγουν τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα—ένας αυξανόμενος όγκος ερευνών τους έχει συνδέσει με μια σειρά από σοβαρές παθήσεις υγείας, όπως η άνοια, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ορισμένοι καρκίνοι.
Αλλά αυτή η κατηγορία είναι ευρεία, με δεδομένα να υποδηλώνουν ότι περισσότερο από το 73% της προμήθειας τροφίμων των ΗΠΑ είναι εξαιρετικά επεξεργασμένα.
Μερικά από αυτά τα είδη είναι προφανή - σκεφτείτε τα χοτ ντογκ, τις ζωηρόχρωμες καραμέλες και άλλα παραδοσιακά πρόχειρα φαγητά - ενώ άλλα δεν θεωρούνται συνήθως ως υπερβολικά επεξεργασμένα.
Το ψωμί είναι συχνά μια βασική τροφή που είναι δύσκολο να αποφευχθεί η αγορά - δημιουργώντας ένα αίνιγμα για όσους προσπαθούν να περιορίσουν τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα.
Τι πρέπει να έχετε κατά νου όταν προσπαθείτε να βρείτε λιγότερο επεξεργασμένο ψωμί; Και τι πληροί τις προϋποθέσεις ως εξαιρετικά επεξεργασμένο ψωμί, ούτως ή άλλως;
Γιατί μερικές φορές το ψωμί θεωρείται εξαιρετικά επεξεργασμένο τρόφιμο;
Οι ερευνητές συχνά κατηγοριοποιούν τα τρόφιμα ανάλογα με το επίπεδο επεξεργασίας τους σε ένα σύστημα ταξινόμησης που ονομάζεται κλίμακα NOVA. Σύμφωνα με την κλίμακα NOVA, τα τρόφιμα εμπίπτουν σε αυτά τα τέσσερα κύρια στρατόπεδα:
- Μη επεξεργασμένα ή ελάχιστα επεξεργασμένα: Αυτά τα τρόφιμα είτε βρίσκονται στη φυσική τους κατάσταση είτε είναι ελάχιστα αλλοιωμένα. Περιλαμβάνουν πράγματα όπως αβοκάντο, γάλα και μήλα.
- Επεξεργασμένα μαγειρικά συστατικά: Αυτά τα είδη έχουν υποστεί ελάχιστη επεξεργασία, όπως συμπίεση, ραφινάρισμα, άλεση ή άλεση. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν το αμυγδάλευρο και το ελαιόλαδο.
- Επεξεργασμένα τρόφιμα: Αυτά τα τρόφιμα έχουν αλλάξει από τη φυσική τους κατάσταση και συχνά έχουν ζάχαρη, λάδι, αλάτι ή άλλες ουσίες. Μπορούν να περιλαμβάνουν κονσέρβα τόνου και μερικά τυριά.
- Υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα: Αυτά τα τρόφιμα είναι επεξεργασμένα και περιέχουν πρόσθετα συστατικά όπως τεχνητά χρώματα και γεύσεις, συντηρητικά και άλλα συστατικά για τη διατήρηση της υφής τους. Πολλά υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα είναι συσκευασμένα.
Στην αρχή, το ψωμί εμπίπτει στην κατηγορία των επεξεργασμένων τροφίμων, δεδομένου ότι συνήθως περιέχει αλεύρι, αλάτι, ζάχαρη, μαγιά και νερό. Αλλά μερικές φορές το ψωμί μπορεί να πέσει στο στρατόπεδο εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων και δεν χρειάζονται πολλά για να γίνει αυτή η αλλαγή.
«Τη στιγμή που έχετε συγκεκριμένους τύπους πρόσθετων στο ψωμί, ξαφνικά γίνεται υπερεπεξεργασμένο», είπε ο Giles Yeo, PhD, ερευνητής υπερεπεξεργασμένων τροφίμων και καθηγητής μοριακής νευροενδοκρινολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ..
Αυτά τα πρόσθετα μπορεί να περιλαμβάνουν σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη, γαλακτωματοποιητές, σταθεροποιητές και συντηρητικά.
Είναι εκεί για να βελτιώσουν τη γεύση και την υφή και να βοηθήσουν να γίνει το ψωμί σταθερό στο ράφι—που σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχει στα ράφια των καταστημάτων για λίγες μέρες χωρίς να μπαγιάσει ή να χαλάσει.
Σίγουρα, ωστόσο, υπάρχει κάποια διαμάχη σχετικά με την ταξινόμηση μιας βασικής τροφής όπως το ψωμί ως εξαιρετικά επεξεργασμένο.
Ενώ το ψωμί με ορισμένα συστατικά ταιριάζει τεχνικά στην κατηγορία των υπερεπεξεργασμένων, "είναι ένα πολύ διαφορετικό θηρίο από ένα επεξεργασμένο κρέας" και δεν πρέπει να ταξινομηθεί ως υπερεπεξεργασμένο. «Το «υπερεπεξεργασμένο» είναι μια πολύ ευρεία κατηγορία.
Πώς να καταλάβετε εάν ένα ψωμί είναι εξαιρετικά επεξεργασμένο—και άλλοι παράγοντες που πρέπει να λάβετε υπόψη για την υγεία
Ο καλύτερος τρόπος για να διαπιστώσετε εάν το ψωμί είναι εξαιρετικά επεξεργασμένο είναι να διαβάσετε τη λίστα συστατικών. Όσο μεγαλύτερη είναι η λίστα και όσο πιο ξένη είναι η λέξη, τόσο πιο υπερεπεξεργασμένη είναι πιθανότατα.
Το ψωμί αρτοποιίας συνήθως δεν είναι εξαιρετικά επεξεργασμένο. Αν σκέφτεστε να πάρετε ψωμί το πρωί και είναι μπαγιάτικο μέχρι το δείπνο, αυτό πιθανότατα δεν είναι εξαιρετικά επεξεργασμένο. Το πρόβλημα είναι ότι δεν παραμένει εύκολα στα ράφι.
Αλλά όταν πρόκειται για την υγεία, υπάρχουν και άλλες σκέψεις εκτός από τη λίστα συστατικών. Ένα μεγάλο ζήτημα είναι το είδος των σιτηρών που χρησιμοποιείται για την παρασκευή του ψωμιού.
Τα δημητριακά ολικής αλέσεως περιέχουν όλα τα μέρη του ολόκληρου σπόρου του φυτού, ή του πυρήνα, στη φυσική του μορφή. Εξαιτίας αυτού, περιλαμβάνουν περισσότερες φυτικές ίνες, βιταμίνες και μέταλλα από τα επεξεργασμένα δημητριακά, όπως το λευκό αλεύρι, έχουν αφαιρεθεί ορισμένα μέρη. Ως εκ τούτου, να αναζητήσετε ψωμί φτιαγμένο με ένα ή πολλά δημητριακά ολικής αλέσεως που βρίσκονται στην κορυφή της λίστας συστατικών. Μπορεί να δείτε αλεύρι ολικής αλέσεως, βρώμη ή ολικής αλέσεως.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εξετάζουμε τα συστατικά αντί να βασιζόμαστε απλώς σε όρους συσκευασίας όπως «ολικής αλέσεως», επειδή αυτές οι ετικέτες μάρκετινγκ δεν είναι πάντα ακριβείς. Ακριβώς επειδή λέει «σίτος» ή «ολικής αλέσεως» δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι 100% στην πραγματικότητα.
Αν το ψωμί ολικής αλέσεως περιέχει πολλή ζάχαρη, είναι κάτι που πρέπει να λάβετε σοβαρά υπόψη.
Τελικά, μπορεί να μην είναι πάντα δυνατό ή ακόμη και προτιμότερο να αποφεύγεται το υπερεπεξεργασμένο ψωμί - και αυτό δεν είναι κάτι που πρέπει να ανησυχείτε πολύ. Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα είναι τόσο διαδεδομένα στο διατροφικό μας σύστημα, απλά κάντε το καλύτερο δυνατό.
Πηγές
- Wang L, Du M, Wang K, et al. Association of ultra-processed food consumption with colorectal cancer risk among men and women: results from three prospective US cohort studies. BMJ. 2022;378:e068921. doi:10.1136/bmj-2021-068921
- Gomes Gonçalves N, Vidal Ferreira N, Khandpur N, et al. Association between consumption of ultraprocessed foods and cognitive decline. JAMA Neurol. 2023;80(2):142–150. doi:10.1001/jamaneurol.2022.4397
- Bonaccio M, Di Castelnuovo A, Ruggiero E, et al. Joint association of food nutritional profile by Nutri-Score front-of-pack label and ultra-processed food intake with mortality: Moli-sani prospective cohort study. BMJ. 2022;378:e070688. doi:10.1136/bmj-2022-070688
- Menichetti G, Ravandi B, Mozaffarian D, Barabási AL. Machine learning prediction of the degree of food processing. Nat Commun. 2023;14(1):2312. doi:10.1038/s41467-023-37457-1
- ECU Physicians. The NOVA Food Classification System.
Διαβάστε επίσης...

Πώς Να Θωρακίσετε Το Ανοσοποιητικό Σας (Απέναντι Σε Γρίπη Και Κορωνοϊό), Του Γιώργου Σιάφη
Πώς να προστατεύσετε το ανοσοποιητικό σας απέναντι στη γρίπη και στον Κορωνοϊό
Περισσότερα