Ημικρανία : Αιτίες και συμβουλές

Ημικρανία

Η ημικρανία είναι μια χρόνια νευρολογική κατάσταση με κύριο σύμπτωμα έναν έντονο πονοκέφαλο, συχνά περιορισμένο στη μία πλευρά του κεφαλιού. Ανήκει στην κατηγορία των πρωτοπαθών πονοκεφάλων, δηλαδή στις περισσότερες περιπτώσεις δεν εκδηλώνεται λόγω κάποιας άλλης πάθησης.

O όρος ημικρανία σημαίνει «πονοκέφαλος στο μισό κεφάλι», και τις περισσότερες φορές, ο πόνος στην ημικρανία εντοπίζεται στο μισό του κεφαλιού, συχνά στην περιοχή πίσω από το ένα μάτι και τον κρόταφο. Μπορεί επίσης να είναι αισθητός σε άλλα σημεία όπως στην κορυφή του κεφαλιού, στο πίσω μέρος του κεφαλιού ή και στον αυχένα. Ωστόσο, δεν είναι καθόλου σπάνιο ο πόνος στην ημικρανία να είναι αισθητός σε ολόκληρο το κεφάλι. Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν ημικρανία έχουν παρατηρήσει ότι ο πόνος αλλάζει πλευρά από κρίση σε κρίση, Δηλαδή, μπορεί τη μία φορά να εντοπίζεται στο δεξιό μισό του κεφαλιού και την επόμενη φορά στο αριστερό.

Ο πόνος στην ημικρανία είναι ιδιαίτερα δυνατός και συνοδεύεται από μία σειρά άλλων συμπτωμάτων, όπως η υπερευαισθησία στο φως, στους έντονους ήχους, ακόμα και στις μυρωδιές. Ο ασθενής μπορεί να έχει τάση για ή να κάνει εμετό. Η κάθε κρίση ημικρανίας μπορεί να διαρκεί από λίγες ώρες ως και 2-3 ημέρες, ή και περισσότερες, μέχρι ο πόνος να σημειώσει ύφεση. Η κρίση επανέρχεται μετά από διάστημα που ποικίλλει, ανάλογα με τον ασθενή, από αρκετούς μήνες έως και λίγες ημέρες. {Πηγή: Κλινικά Χρονικά, 2003, 26(4):249-264.} Περίπου ένας στους δέκα ασθενείς έχουν πρόδρομα συμπτώματα (τη λεγόμενη "αύρα") που είναι κυρίως νευρολογικής φύσης, όπως το σπινθηροβόλο σκότωμα, δηλαδή "σπινθηρισμούς" χρωμάτων και φωτός σε ένα τμήμα του οπτικού τους πεδίου.

Αιτιοπαθογένεια

Η ημικρανία δεν είναι απλά μία διαταραχή των εγκεφαλικών αγγείων, όπως θεωρούνταν παλιότερα. Σήμερα, είναι γνωστό ότι ο φλοιός του εγκεφάλου μπορεί να υφίσταται μία παροδική μεταβολή που ονομάζεται "φλοιώδης μετακινούμενη καταστολή", η οποία αποτελεί το υπόβαθρο της ημικρανικής αύρας και πιθανότατα την αιτία έναρξης των κρίσεων ημικρανίας. Η προδιάθεση για την "φλοιώδη μετακινούμενη καταστολή", σε κάποιες μορφές ημικρανίας, είναι κληρονομούμενη.

Θεραπείες

Υπάρχουν δύο στρατηγικές φαρμακευτικής αντιμετώπισης της ημικρανίας. Καταρχάς, υπάρχουν τα φάρμακα που ο ασθενής λαμβάνει όταν η ημικρανία εμφανιστεί και αποσκοπούν στον γρήγορο τερματισμό της κρίσης. Στην ημικρανία πλέον χρησιμοποιούνται κυρίως φάρμακα της κατηγορίας των τριπτανών (παραδείγματα: ριζατριπτάνη, φροβατριπτάνη), τα οποία είναι πολύ αποτελεσματικά σε ποσοστό 60-80% των ημικρανικών. Εναλλακτικά, μπορούν να χρησιμοποιηθούν απλά αναλγητικά ή αντιφλεγμονώδη φάρμακα που όμως είναι συνήθως λιγότερο αποτελεσματικά.

Η δεύτερη στρατηγική φαρμακευτικής αντιμετώπισης είναι η προφυλακτική θεραπεία, η οποία χορηγείται από το νευρολόγο για διάστημα λίγων μηνών ως ενός έτους καθημερινά, με σκοπό τη μείωση της συχνότητας, διάρκειας και έντασης των κρίσεων ημικρανίας. Η στρατηγική αυτή γίνεται σε επιλεγμένους ασθενείς και συχνά βοηθά στην ύφεση των πονοκεφάλων, χωρίς όμως να είναι δυνατόν να τους εξαλείψει. Τα φάρμακα που χορηγούνται στην προφυλακτική θεραπεία της ημικρανίας είναι συνήθως φάρμακα που χορηγούνται και για την αντιμετώπιση άλλων παθήσεων, όπως κάποια από τα αντιεπιληπτικά, τα αντικαταθλιπτικά, τους β-αναστολείς ή τους αναστολείς διαύλων ασβεστίου (παραδείγματα: προπρανολόλη, φλουναριζίνη, βαλπροϊκό, τοπιραμάτη). {Πηγή: Med Review Neurology, 2009: 51-55}

Η ημικρανία διαγιγνώσκεται και αντιμετωπίζεται από γιατρό με ειδικότητα νευρολόγου, ενώ αρκετές φορές άνθρωποι με ημικρανία μπορεί να αναζητήσουν πιο εξειδικευμένη βοήθεια σε κάποιο Ιατρείο ή Κέντρο Κεφαλαλγίας.