Γλαύκωμα : Τι να προσέξετε

Το γλαύκωμα είναι το σύνολο παθολογικών καταστάσεων του οφθαλμού με κοινό χαρακτηριστικό την αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης και την αλλοίωση του οπτικού νεύρου. Εάν η υψηλή πίεση στο μάτι διαρκεί πολύ καιρό καταστρέφονται όλο και περισσότερα νευρικά κύτταρα και η όραση περιορίζεται. Η αύξηση της πίεσης στο εσωτερικό του ματιού μπορεί να προκαλέσει τύφλωση. Το γλαύκωμα αποτελεί την κυριότερη αιτία τύφλωσης.

Οι περισσότεροι ασθενείς που πάσχουν από γλαύκωμα το αντιλαμβάνονται όταν πια έχουν χάσει μεγάλο μέρος της όρασής τους. Γι αυτό το λόγο και οι γιατροί συστήνουν συχνή εξέταση των ασθενών άνω των 40 ετών προκειμένου να προλάβουν ολοκληρωτική καταστροφή της όρασης. Υπάρχουν διάφορα είδη γλαυκώματος αλλά τα πιο συνηθισμένα είναι:

• Το απλό ή χρόνιο γλαύκωμα ανοικτής γωνίας, είναι η πιο κοινή μορφή γλαυκώματος και αντιστοιχεί περίπου στο 90% των ασθενών που υποφέρουν από γλαύκωμα. Οι ασθενείς που πάσχουν από γλαύκωμα ανοικτής γωνίας έχουν σχετικά καλή όραση. Η ασθένεια σε αυτήν την περίπτωση εξελίσσεται πολύ αργά και μπορεί να περάσει απαρατήρητη για μήνες ή και για χρόνια. Αυτή η μορφή γλαυκώματος αν διαγνωστεί έγκαιρα ανταποκρίνεται θετικά στη θεραπεία που πολλές φορές διαρκεί όλη τη διάρκεια ζωής του ασθενή.
• Το οξύ ή κλειστής γωνίας γλαύκωμα, δεν είναι τόσο συνηθισμένο, όσο το προηγούμενο και η πίεση σε αυτήν την περίπτωση ανεβαίνει ξαφνικά πολύ γρήγορα. Το γλαύκωμα κλειστής γωνίας απαιτεί άμεση ιατρική αντιμετώπιση γιατί η γρήγορη αύξηση της πίεσης μπορεί να δημιουργήσει πολύ σοβαρά προβλήματα όρασης.
• Το δευτεροπαθές γλαύκωμα μπορεί να συμβεί μετά από τραυματισμό στο μάτι, φλεγμονή ή όγκο ή μπορεί να προέλθει από προχωρημένη κατάσταση καταρράκτη ή διαβήτη. Μπορεί να είναι ήπιας ή σοβαρής μορφής.
• Το χαμηλής πίεσης γλαύκωμα είναι σπάνια μορφή γλαυκώματος. Το οπτικό νεύρο του ματιού καταστρέφεται έστω κι αν η πίεση διατηρείται χαμηλή.
• Το συγγενές γλαύκωμα παρουσιάζεται στα παιδιά με τη γέννησή τους και η περίπτωση αυτή αντιμετωπίζεται χειρουργικά.

Ομάδες υψηλού κινδύνου

Τα άτομα που έχουν μεγαλύτερη επικινδυνότητα στο να αποκτήσουν γλαύκωμα είναι:

• Τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος
• Άτομα που πάσχουν από μυωπία
• Άτομα που πάσχουν από διαβήτη
• Οι ηλικιωμένοι άνω των 60 ετών
• Οι ασθενείς που παίρνουν κορτικοστεροειδή φάρμακα
• Τα άτομα που ανήκουν στην έγχρωμη φυλή

Συμπτώματα

• Μάτια που δακρύζουν
• Θολή όραση
• Προοδευτική απώλεια της περιφερικής όρασης
• Έντονος πονοκέφαλος
• Πολύχρωμοι κύκλοι γύρω από το φως (ουράνιο τόξο)
• Διεσταλμένες κόρες,
• Στα μωρά θολά και δακρυσμένα μάτια, ευαισθησία στο φως

ΕΝΗΜΕΡΩΣΤΕ ΑΜΕΣΑ ΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ ΟΤΑΝ...

Όταν έχετε γλαύκωμα και νιώσετε ενοχλήσεις από φάρμακα που παίρνετε για άλλη ασθένεια

Όταν έχετε συμπτώματα για οξύ γλαύκωμα. Κινδυνεύετε να αποκτήσετε μόνιμες βλάβες

Αιτίες

Το γλαύκωμα προκαλείται όταν το υδατοειδές υγρό που κυκλοφορεί μέσα στο μάτι, συγκεντρώνεται λόγω κακής αποχέτευσής του με αποτέλεσμα την αύξηση της πίεσης. Όταν η αποχετευτική γωνία του ματιού αποφραχθεί το υγρό δεν μπορεί να διοχετευτεί έξω από το μάτι. Αποτέλεσμα της συνεχούς συγκέντρωσης του υδατοειδούς υγρού και η μη παροχέτευσή του, είναι η αύξηση της πίεσης μέσα στο μάτι. Η πίεση πιέζει τα αγγεία που τρέφουν το οπτικό νεύρο και προκαλεί αλλοιώσεις στην όραση.

Πολλές φορές το οπτικό νεύρο καταστρέφεται λόγω αυξημένης ενδοφθάλμιας πίεσης. Κάποια άτομα επίσης κληρονομούν την ασθένεια από το συγγενικό κύκλο. Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακριβώς την αιτία της διαταραχής, αλλά γνωρίζουν τι θα πρέπει να κάνει ο ασθενής και τι θα πρέπει να αποφεύγει για να βελτιώσει την κατάστασή του.

Διάγνωση

Αρχικά εξετάζεται το οπτικό νεύρο με το οφθαλμοσκόπιο προκειμένου να καθοριστεί το μέγεθος της κοίλανσης του οπτικού νεύρου. Ακολουθούν άλλες εξετάσεις όπως :

• Οπτική οξύτης: θα μετρηθεί πόσο καλά βλέπει ο ασθενής από διαφορετικές αποστάσεις
• Οπτικό πεδίο (αυτόματη περιμετρία): με αυτήν την εξέταση καταγράφεται η κεντρική και η περιφερική όραση. Αν ο ασθενής έχει απώλεια περιφερικής όρασης, υπάρχει κίνδυνος για γλαύκωμα
• Διαστολή κόρης: με την εξέταση αυτή ελέγχονται τα οπτικά νεύρα στα σημεία που τυχόν έχουν υποστεί κάποια βλάβη. Χρησιμοποιούνται σταγόνες για τη διαστολή της κόρης.
• Τονομέτρηση: με την εξέταση αυτή προσδιορίζεται η πίεση του υγρού στο μάτι.

Θεραπεία

Στην πραγματικότητα, οι βλάβες που προκαλούνται από το γλαύκωμα είναι μη ανατρέψιμες. Οι διάφορες θεραπευτικές μέθοδοι  χρησιμοποιούνται κυρίως για την πρόληψη ή και την καθυστέρηση της βλάβης. Η θεραπεία ποτέ δεν μπορεί να έχει απόλυτα αποτελέσματα γι αυτό και ο ασθενής πρέπει να έχει συχνή παρακολούθηση.

Συμβατική ιατρική:  Οι μέθοδοι θεραπείας του γλαυκώματος περιλαμβάνουν :

• Φαρμακευτική αγωγή - Είναι η πιο κοινή θεραπεία για το γλαύκωμα. Κάποια μειώνουν την πίεση του ματιού, κάποια μειώνουν την παραγωγή υγρού. Μερικά φάρμακα ωστόσο μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες.
• Χειρουργική επέμβαση με Laser - Η χειρουργική επέμβαση με Laser βοηθάει στο να φεύγει το υγρό από το μάτι. Πολλές φορές όμως γίνεται συνδυασμός και με φαρμακευτική αγωγή. Το αποτέλεσμα της επέμβασης έχει επιτυχία για τη μείωση της πίεσης του ματιού, αλλά με την πάροδο του χρόνου τα αποτελέσματα μειώνονται.
• Καθιερωμένη χειρουργική επέμβαση - Με την επέμβαση αυτή ο γιατρός θα δημιουργήσει μια οπή για την παροχέτευση του υγρού του ματιού. Συνήθως γίνεται αν αποτύχουν οι δύο παραπάνω μέθοδοι. Η επέμβαση αυτή είναι αρκετά αποτελεσματική για ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών.

Εναλλακτικές θεραπείες: Η αγιουρβέδα προτείνει ένα ινδικό βότανο punarnava για την αντιμετώπιση γλαυκώματος στα πρώτα του στάδια. Φτιάξτε ένα ρόφημα με μία κουταλιά του γλυκού από το βότανο σε ένα φλιτζάνι καυτό νερό. Αφήστε το δυο λεπτά, στραγγίστε το και πίνετε 2-3 φορές την ημέρα. Το μύρτιλλο επίσης βοηθάει στη διατήρηση της ισορροπίας του κολλαγόνου.

Μελέτες

1. What is glaucoma? American Academy of Ophthalmology. https://www.aao.org/eye-health/diseases/what-is-glaucoma. Accessed Aug. 21, 2022.
2. At a glance: Glaucoma. National Eye Institute. https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseas.... Accessed Aug. 21, 2022.
3. AskMayoExpert. Glaucoma (adult). Mayo Clinic; 2021.
4. What is glaucoma? Glaucoma Research Foundation. https://www.glaucoma.org/glaucoma/. Accessed Aug. 22, 2022.
5. Glaucoma. American Optometric Association. https://www.aoa.org/healthy-eyes/eye-and-vision-conditions/glaucoma?sso=y. Accessed Aug. 22, 2022.
6. Childhood glaucoma: Diagnosis, treatment, and hope. Glaucoma Research Foundation. https://glaucoma.org/childhood-glaucoma-diagnosis-treatment-and-hope/. Accessed Aug. 24, 2022.
7. Jacobs D, et al. Open-angle glaucoma: Epidemiology, clinical presentation, and diagnosis. https://www.uptodate.com/contents/search. Accessed Aug. 22, 2022.
8. Overview of glaucoma. Merck Manual Professional Version. https://www.merckmanuals.com/professional/eye-disorders/glaucoma/overvie.... Accessed Sept. 16, 2020.
9. Comprehensive adult medical eye evaluation preferred pattern. American Academy of Ophthalmology. https://www.aao.org/preferred-practice-pattern/comprehensive-adult-medic.... Accessed Aug. 24, 2022.
10. Ferri FF. Glaucoma, open angle. In: Ferri's Clinical Advisor 2023. Elsevier; 2023. https://www.clinicalkey.com. Accessed Aug. 24, 2022.
11. Jacobs D, et al. Open-angle glaucoma: Treatment. https://www.uptodate.com/contents/search. Accessed Aug. 24, 2022.
12. Alternative medication. Glaucoma Research Foundation. https://glaucoma.org/alternative-medicine. Accessed Aug. 24, 2022.
13. Does marijuana help treat glaucoma or other eye conditions? American Academy of Ophthalmology. https://www.aao.org/eye-health/tips-prevention/medical-marijuana-glaucom.... Accessed Aug. 24, 2022.